Thái độ sống & văn hóa bàn luận

 

THÁI ĐỘ SỐNG VÀ VĂN HÓA BẢN LUẬN
(bàn luận tiếp theo, từ một điểm mạng toàn cầu quen biết
http://xuanduc.vn/baiviet.aspx?id=985&nhom=6 &
http://xuanduc.vn/baiviet.aspx?id=995&nhom=6 )

Trần Xuân An

Bài viết ngắn dưới đây phát sinh từ cuộc bàn luận chẳng đặng đừng về bản quyền một bài báo nhỏ. Về bàn luận, tôi chỉ chịu trách nhiệm về những mẩu bàn luận kí tên tôi. Và cũng cảm ơn những ý kiến tốt đẹp. Về bản quyền, đã có nguyên tắc: Ai sử dụng ý tưởng từ tác phẩm người khác (kể cả bài báo), phải ghi nguồn (xuất xứ), và chỉ có quyền sử dụng bao nhiêu phần trăm (%) ý tưởng từ một tác phẩm. Hẳn không cần nói nữa.
Xin nói thêm vài dòng về thái độ sống và văn hóa bàn luận.

Ai cũng chọn lựa cho mình một thái độ sống theo quan niệm, nhận thức về bản thân, về xã hội của chính mình.

Ngày xưa, dưới thời phong kiến, có những kẻ sĩ lánh đục về trong. Trong dăm chục năm gần đây, ở Miền Bắc có những nhà cầm bút giữ tiết tháo của mình như Hữu Loan, Phùng Quán, bằng cách … im lặng. Đó là một vài điển hình về chọn lựa thái độ sống.

Nhưng thật ra, về chủ quan, đối với Hữu Loan, Phùng Quán và một số nhà cầm bút khác (tôi không nói đến các nhân vật phản động, tay sai ngoại bang), họ không còn có thể chọn lựa thái độ sống nào khác dưới một thiết chế mất dân chủ (tuy chính nghĩa) (1), trong một thời đã qua ở Miền Bắc nước ta, bởi họ không thuộc loại hèn hạ, quỳ xin. Nói thêm cho đúng, về khách quan, họ bị thiết chế chưa Đổi Mới ấy áp đặt, buộc họ phải chấp nhận như vậy.

Theo tôi, sống là phải dấn thân tích cực, nhất là trong thời đại người người, nhà nhà kêu đòi dân chủ và hầu hết các nước đều đã phải dân chủ, kể cả những nước theo thể chế xã hội chủ nghĩa như Trung Quốc, Cu Ba và Việt Nam chúng ta. Tôi còn là dân Miền Nam, sống dưới chế độ ngụy (nhưng dân chủ kha khá), vốn quen với không khí đấu tranh bằng ngôn luận qua báo chí (kể cả nội san) và diễn đàn đối thoại trực tiếp, trong những năm bảy mươi, trước 1975.

Hiện nay, nhìn lại, cũng như nhiều người, tôi thấy mình đã góp ý cho Vatican, cho Mỹ, Trung Quốc, Nga và nhiều cường quốc khác bằng ý kiến của riêng mình. Đơn cử, Barack Obama, người da đen đầu tiên làm tổng thống Mỹ. Tôi nghĩ ý kiến của tôi, trước khi sự kiện rất lớn lao ấy diễn ra, là có tính dự báo (hay cũng có ít nhiều tác động chăng?).

Và sinh hoạt dân chủ trong nước, tôi cũng đã góp ý cho Đảng, Chính phủ với tư cách công dân của tôi.

Vậy thì, Hội Nhà văn Việt Nam dẫu sao cũng chỉ là một bộ phận nhỏ, một thực thể xã hội nhỏ, so với các bộ phận, thực thể kia. Vả lại, mấy bài báo tôi góp ý cho Hội Nhà văn Việt Nam là đấu tranh một cách hòa nhã, thể hiện văn hóa đấu tranh với tinh thần xây dựng (2).

Tôi là công dân, tôi phải đấu tranh giữ quyền làm chủ chứ, cho dù là dân chủ cộng hòa hay dân chủ tập thể xã hội chủ nghĩa.

Là trí thức, nhà thơ, là người cầm bút viết tiểu thuyết, phê bình và nghiên cứu sử học, tôi hoàn toàn không đồng tình với cách đấu đá “dân dã” hay đấu tranh có “tính quần chúng” (!?!) mà thực chất, người ta gọi là “hàm hồ hàm chứa”.

08-04 HB10
Trần Xuân An

________________

(1) Không những mất dân chủ mà còn vi phạm nhân quyền rất nặng nề nữa: Theo một số bài báo gần đây (Lưu Hà, “Nhà thơ Hữu Loan và di sản để lại cho con”, eVan, 29/03/2010), những người con của nhà thơ Hữu Loan mặc dù thi đỗ nhưng không được đi học. b.- Ở đây, chỉ nói riêng về cá nhân nhà thơ Hữu Loan với thiết chế chính trị – xã hội mất dân chủ trong hoàn cảnh thời chiến, trước khi cuộc cách mạng thông tin bùng nổ hiện nay: Theo nhận định bấy giờ, bài “Màu tím hoa sim” với nỗi niềm đau thương da diết của nó có tác động tiêu cực, khiến sa sút tinh thần chiến đấu của cán bộ, bộ đội. “Màu tím hoa sim”, theo tôi, là một tuyệt tác, rất thích hợp trong thời hậu chiến.

(13-4 HB10: Ngoài ra, các phát biểu của Hữu Loan chắc hẳn có nguyên do từ tâm thế phẫn uất… Quanh các nhà cầm bút như Hữu Loan, Phùng Quán, còn có một số thông tin bị làm nhiễu khác).

(2) Trần Xuân An — Góp thêm lời bàn luận: Chuẩn và quyền vào hội nhà văn:
http://www.tranxuanan-writer.net/Home/danh-muc-tac-pham-txa/tieu-luan-4/bai17

TXA.