b36 ~ ĐỘC LẬP TỪ MÁU XƯƠNG, TẤT YẾU NHƯ THỂ TÌNH CỜ

        
Bài 36 sau ngâm khúc
ĐỘC LẬP TỪ MÁU XƯƠNG,
TẤT YẾU NHƯ THỂ TÌNH CỜ
Trần Xuân An

thế kỉ trước, ta hai lần độc lập
Nhật đầu hàng Đồng minh, ta đánh bồi
ách Liên Xô rã ra, do quy luật
giành độc lập dài lâu, bỗng đạt thôi

đúng một trăm ba mươi ba năm ấy *
lính Tự Đức đến bộ đội Cụ Hồ
bao ân oán, oán ân, sọ bảy đoá *
bao máu xương, độc lập như tình cờ

năm Bốn lăm, trên đầu sạch bóng giặc
giặc trong đầu, sạch năm Chín mốt kia *
thêm hai đoá, đỏ Chiến tranh Biên giới
bình sọ trắng nhìn biển đảo bùng tia! *

Đài Tổ quốc ghi công ơn Độc lập
lính Tự Đức đến bộ đội Cụ Hồ
sọ độc lập: Bốn lăm và Chín mốt
đỏ vàng lam chín đoá không hư vô!

T.X.A.
07:30-08:23, 31-10-2020
……………

(*) Độc lập lần thứ nhất (1945, phát xít Nhật đầu hàng phe Đồng minh) và lần thứ hai (1991, Liên Xô tan rã, chấm dứt chủ nghĩa xã hội), sau 133 năm (1858-1991) Đại Nam – Việt Nam chiến đấu chống ngũ cường ngoại xâm (Pháp, Nhật, Mỹ, Trung Quốc, Liên Xô). ~ Bảy đoá đỏ vàng lam trên bình sọ trắng đất nâu, sẫm máu đào (biểu tượng chính trong thơ hoà giải dân tộc của Trần Xuân An). Tính cả giai đoạn sau Thống nhất (1975-1991), gồm chín đoá. Trong đó, năm đoá đỏ là góp phần đánh Nhật, thắng Pháp, Mỹ, Trung Quốc, Kh’Mer Đỏ.

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2745541945719739/
.

.

.

b35 ~ CÁC SẮC ĐỘ ĐỎ

        
Bài 35 sau ngâm khúc
CÁC SẮC ĐỘ ĐỎ
Trần Xuân An

các mức đỏ chung nguồn từ Không tưởng
đến Hiện thực, Tito đỏ riêng màu
đỏ Văn Hùm, Thu Thâu, bị đỏ giết
Che chiến đấu, quyền cao, thất vọng sâu *

Mao cũng khác, Mao đỏ màu Đại Hán
Kim Triều Tiên Bút tên lửa Búa liềm
Miến Phật vàng từng xã hội chủ nghĩa *
Liên Xô buộc thuộc Nga phải đỏ nghiêm!

các nước nhỏ đỏ nghiêm màu nô lệ
được viện trợ, phải đỏ sắc Liên Xô
luật trần gian là thế lực, bạo lực
Liên Xô đổ, càng “cởi trói”, tự do?

ta đã đỏ, đỏ chống Pháp, Nhật, Mỹ
chống Tàu Đỏ, ta cũng đỏ màu Nga
sụp đổ rồi, Liên Xô của Nga Đỏ
chống hay không ách Nga, cũng thoát ra

suốt đời tôi chỉ là người cầm bút
nhớ Nguyễn Du tự hạ mình “dông dài”
nhưng thật lòng, lạm bàn để hoà giải
một trái tim vì Tổ quốc, không hai.

T.X.A.
07:23-09:36, 30-10-2020
…………..

(*) Tito (1892-1980), Phan Văn Hùm (1902-1946, ảnh 1), Tạ Thu Thâu (1906-1945, ảnh 2), Che Guevara (1928-1967)… ~ Gia tộc Kim, lãnh tụ nối đời ở Bắc Triều Tiên ~ Miến Điện (Myanmar)…

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2744630065810927/
.

.

.

b34 ~ Bão Kẻ Diên 1985

        
Bài 34 sau ngâm khúc
BÃO KẺ DIÊN 1985 *
Trần Xuân An

thương nhớ quá cây trứng gà lá rợp
trứng ổ rơm, đến quả chín chay thiền *
thương nhớ lắm sầu đâu sầu đâu đó
hoa tím bừng, sau bão lụt, hương riêng

hai cây chắn bão khét khô nam lửa *
mưa trút Lào, than đỏ quạt phía ta
bão nam lửa cũng tranh toe, tôn lật
cây vặn cành vẫn toả mát hè nhà

lụt lút cổ, cách năm, vin bè chuối
lại bão xô cây tím nỗi sầu đâu
cây dân khúc trứng gà cũng trốc gốc
hạt nỗi niềm còn trong tâm, mùa sau

lại bão khổ, bão khốn rồi bão nạn
tôi đành vay, đành tạm kí ức thôi *
ổ trứng gà, cây trứng gà hi vọng
cùng sầu đâu, bão gieo vào thơ tôi.

T.X.A.
10:12-12:30, 28-10-2020
……………..

(*) ~ Bão Cecil đổ bộ vào Trung Trung phần vào đêm ngày 15 rạng sáng ngày 16 tháng 10 năm 1985. Cecil được xem là cơn bão lớn nhất trong 100 năm kể từ năm ấy trở về trước (theo Từ điển mở Wiki). ~ “Tháng giêng, tháng hai, tháng ba, tháng bốn, tháng khốn, tháng nạn, đi vay, đi tạm được mấy quan tiền, ra chợ Kẻ Diên…”. ~ Gió Lào hay còn gọi là gió Nam (chính xác là gió foehn [phơn] Tây Nam), một loại tín phong, nóng như lửa, hằng năm, vào mùa hè, thổi về phía Đông Trường Sơn, sau khi đã trút hơi nước thành mưa lớn ở sườn Tây Trường Sơn.

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2742960345977899/
.
Ảnh sơ đồ bão Cecil 1985 – nguồn ảnh: Wikipedia.
.

.

b33 ~ QUÃNG THỜI GIAN LÀM NGHỀ VẮT SỔ MẶT TRÁI

        
Bài 33 sau ngâm khúc
QUÃNG THỜI GIAN
LÀM NGHỀ VẮT SỔ MẶT TRÁI
Trần Xuân An

bút thác ghềnh suốt hành trình tư tưởng
chỉ học trò, thầy giáo, phó dân thường
đời xô đẩy tôi làm nghề vắt sổ
thấy xơ rách mặt trái cuộc máu xương

rõ mặt trái bao văn chương, lịch sử
ba mươi năm Chiến tranh Đỏ với Vàng
sự thật đó, viết sử văn hoà giải
tư tưởng tôi ghềnh thác, bút gian nan!

tôi là tôi, từng làm nghề mặt trái
bình tâm về Chiến tranh Ba mươi năm
viết hoà giải cho đời không vỡ mộng
mặt phải đẹp, nhờ mặt trái tôi làm

vắt sổ thật, đâu phải là ẩn dụ
lật trái phải quần áo, nghĩ chiến tranh
ngày đạp chân, đêm đọc mình, đọc sách
không thể nào không hoà giải, sao đành.

T.X.A.
07:45-10:12, 25-10-2020

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2739834059623861/
.
Ảnh – Google search
.

b32 ~ KHỬ CHẤT NÔ LỆ, BẰNG KHÔNG

        
Bài 32 sau ngâm khúc
KHỬ CHẤT NÔ LỆ, BẰNG KHÔNG
Trần Xuân An

Vàng không thích có Đỏ đâu
Đỏ theo sách báo thù sâu sắc Vàng
nhưng trong lịch sử, ngang hàng
nửa Vàng nửa Đỏ đến ngàn đời sau

nửa nào nô lệ cũng đau
khử nô lệ là chống nhau một thời
Vàng nô lệ, Đỏ khử rồi
Đỏ nô lệ, Vàng khử hồi chiến tranh

khử chất nô lệ, đã đành
thang quốc sử, thuốc không hành hạ dân
hàn khử nhiệt, nhiệt khử hàn
chất nô lệ, Đỏ lẫn Vàng, bằng không!

thang thuốc này nhớ nằm lòng
Đỏ hay Vàng cũng chung trong sử mình
chống giặc hai Khối, cạn tình
thì sắc đủ lửa, gạn tinh, chén đầy.

T.X.A.
trước 14:30, 24-10-2020

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2739034633037137/
.

b31 ~ TỪ TITO ĐẾN CHE GUEVARA…

        
Bài 31 sau ngâm khúc
TỪ TITO ĐẾN CHE GUEVARA…
Trần Xuân An

từ Tito ra gặp Che *
– Tam Kỳ ra Huế – càng nghe súng rền
kẹt giữa Mỹ, Nga, hai bên
chạy vô tận, hừng đông đen tối đời

thương tuổi học trò của tôi
Chiến tranh Lạnh cháy hai trời núi sông
hai miền nô lệ, đau lòng
từ Tito đến Che, không tưởng, cười!

hành trình khát vọng làm người
tôi nhìn lại cái nhìn tôi thuở nào
chống hai Khối: Sọ máu đào
đỏ vàng lam bảy đoá cao chất người.

T.X.A.
06:12-07:30, 24-10-2020
…………

(*) Khuynh hướng Tito, khuynh hướng Che Guevara.
Tito (1892-1980), lãnh tụ cộng sản Nam Tư, độc lập trung lập, chủ tịch Phong trào Không liên kết, chống Liên Xô, không thân thiện với Trung Quốc, có quan hệ với Phương Tây nhưng dĩ nhiên, không theo khối Tư bản. ~
Che Guevara (1928-1967), tham gia du kích quân Cuba, rồi từ bỏ chức quyền để tiếp tục làm du kích quân ở nước khác; thuở bấy giờ, nhiều người nhận định ông chỉ chiến đấu để chống chủ nghĩa tư bản trong niềm thất vọng về chủ nghĩa xã hội toàn trị.
.

b30 ~ TUỲ NGHI

        
Bài 30 sau ngâm khúc
TUỲ NGHI
Trần Xuân An

thời bạo lực, bạo lực, duy bạo lực
thơ sử tôi hoà giải mới, rêu rong
đời đủ sắc, lục lam vàng tím đỏ
đỏ tuỳ nhà, lam vàng khúc tuỳ sông *

người cầm bút chỉ là tên luyện chữ
quyền đăng báo, in sách, tuỳ cùm gông
nhớ Hiệp định Paris, điều Mười một
đành hoà giải trên mạng, tuỳ mênh mông

người cầm bút chỉ nói bằng tác phẩm
ra giữa đời, mềm mỏng như lụa bông
vì dân tộc, chỉ cần viết và viết
đời tuỳ nghi lục lam vàng tím hồng

thời mâu thuẫn giải quyết bằng bạo lực
bạo lực tù, bạo lực pháo, đạn đồng
mọi chủ trương, thuyết phục kèm cưỡng bức
mạng “Cởi trói”, Hiệp định vẫn như không!

tổ tiên ta thay vua kí hiệp định
Pháp cướp nước vẫn súng đạn cuồng ngông
Cờ Đỏ kí với Mỹ, cũng là rác
thương dân lành mọi thuở chịu khóc ròng!

T.X.A.
06:10-07:12, 23-10-2020
……………

(*) “Nhập gia tuỳ tục, đáo giang tuỳ khúc” (vào nhà tuỳ tục nhà, đến sông tuỳ khúc sông).

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2737728076501126/
.

.

b28, 29 ~ MÙA ĐỎ CŨ ~ LŨ LỤT 1983

        
Bài 28 sau ngâm khúc
MÙA ĐỎ CŨ
Trần Xuân An

lúc này viết về mùa hoa đỏ nhất
vẫn thế thôi, nhưng cũng chỉ nhạt hồng
tuổi đã khác, đời chung quanh cũng khác
lãng mạn thơ ai còn như cũ không?

thơ Tố Hữu nhiều bài vô tổ quốc
Trung Quốc đỏ, hoang tưởng là quê hương!
ảnh Mác Lê thay Hùng vương quốc tổ
hội trường ta, phông màn cũ, thành buồn

Rồng Tiên thành suối Lênin, núi Mác
Pác Bó ơi, quân Đại Hán nổ mìn
vô tổ quốc hoá ra tự vong quốc
thắng ngoại xâm, ba đoá đỏ, còn tin

ba đoá đỏ, mùa Thống nhất, là tứ
chưa vẽ tranh, đã hương ngát trong thơ
tôi bừng đỏ như uống say rượu trắng
nổ núi Mác, suối Lênin, còn mơ!

nổ Pắc Bó, cốt mìn, lõi “bài học”
Đặng thay Mao, giặc Đặng cũng dở người
thêm hai đoá đỏ tươi hai biên giới
mùa đỏ cũ còn thắng ngoại xâm thôi.

T.X.A.
06:32-07:30, 21-10-2020

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2735883356685598/
.
Bài 29 sau ngâm khúc
LŨ LỤT 1983 *
Trần Xuân An

năm rời bục giảng ra nhà
trán va sóng lũ rừng xa đổ về
thoắt hẫng chân, chuối làm bè
bập bềnh nước bạc ngoài hè trùm tơi

lụt nhanh gần bít cửa rồi
trẻ già ghe vớt lên đồi trảng cao
còn tôi, ngỡ đụng trời sao
hoá ra mưa đổ, bạc bao tóc mình!

T.X.A.
14:23-16:30, 21-10-2020 HB20
………….

(*) 30-10-1983

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2736233879983879/
.

Chú thích bài “Tôi không phản động, khẳng định nghìn lần”

        
NÓI CHO RÕ
VỀ BÀI THƠ RẤT BÈO THỜI 16 TUỔI *
Trần Xuân An

Năm đó, 1971, tôi có làm một bài thơ xuôi (thơ văn xuôi), lâu quá tôi không nhớ trọn vẹn, nhưng cái tứ, tôi vẫn nhớ.

Bài thơ triển khai tâm trạng và hành vi của một chàng trai lúc đang ngủ bỗng bừng tỉnh giấc, thấy mình đang bị đè ép bởi hai lá cờ, một là “dải bạch tinh” (dải sao trắng hay quỷ trắng), một khác là “dải sắc máu” (dải vải có màu máu), ám chỉ quốc kì Mỹ và quốc kì Liên Xô. Đó là hai cường quốc đứng đầu hai Khối, đang chia cắt nước ta! Trung Quốc, tôi xem nước này cũng tầm thường thôi, vì vũ khí chẳng có gì tối tân, vai trò cũng là đàn em Liên Xô. Dĩ nhiên bài thơ không viết rõ như thế, chỉ là chàng trai bị hai lá cờ ấy chừng như đang ép sát vào anh ta, đè chết anh ta, khiến anh ta bỏ chạy. Anh ấy chạy trốn giữa khuya, chạy mãi, cho đến hừng đông. Rồi anh đứng trơ trọi trước một hừng đông hoang vắng như hư vô. Chỉ như thế thôi.

Chàng trai ấy là tôi, nhân vật tôi trữ tình. Đó là bài thơ học sinh lớp mười, đăng trên tập san ronéo của bút nhóm Đất Vàng chúng tôi.

Chẳng có gì ghê gớm, chỉ là tâm trạng trong cuộc chiến tranh hai Khối ở nước ta, ai ai cũng đều hiểu. Tuy vậy, tôi nhắc lại như nhắc một kỉ niệm văn nghệ, nhằm thể hiện thời đại chúng ta hồi 1971 (nói chung là trước 1975). Ngoài ra, những bài thơ khác, chỉ là nỗi đau chiến tranh, nội chiến, mờ nhạt – tâm trạng phản chiến, khát vọng hoà bình, khá phổ biến như nhạc Trịnh Công Sơn thể hiện.

T.X.A.
20-10-2020 HB20
……………….

(*) Chú thích cho câu thơ “bạch tinh Mỹ và sắc máu Trung, Xô” trong bài thơ “Tôi không phản động, khẳng định nghìn lần” (16-10-2020) của tôi:
( https://txawriter.wordpress.com/2020/10/16/b23-toi-khong-phan-dong-khang-dinh-nghin-lan/ )
.
Link bài này:
https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2735262093414391/

b27 ~ CHÂN DUNG XÂM LƯỢC ĐỎ

        
Bài 27 sau ngâm khúc
CHÂN DUNG XÂM LƯỢC ĐỎ
Trần Xuân An

~ “Trung ngôn nghịch nhĩ” ~

các lãnh tụ ngoại cường, rất cá nhân, đế quốc
thừa biết ảnh chân dung họ (thói vĩ cuồng!)
đặt trên đầu các quốc gia, dân tộc khác
chỉ gây ra chiến tranh, máu xương

họ xác lập chủ quyền, một cách hỗn xược
lãnh thổ ý hệ, họ mở rộng biên cương!
chủ nghĩa đỏ thực dân mới, cắm cờ, đặt ảnh tượng
nhẫn nhục quá lâu, nhân dân thấy bình thường!

sự thật này tôi đã viết, đã viết thật rõ
lòng tự trọng dân tộc Việt Nam quá đáng thương
Đỏ là chống ngoại xâm, tôi cũng đỏ
đỏ tôi không cờ Liên Xô, ảnh lãnh tụ ngoại cường!

thời chống Pháp, cờ và ảnh Liên Xô gây phân hoá
Mỹ nhảy vào, cũng vì ảnh và cờ Liên Xô, Mao nối đường
Nam chống Bắc cũng vì cờ và ảnh đó
sử gia mai sau rủa những ai? Tôi cảm thấy buồn!

T.X.A.
20-10-2020

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/2734974923443108/
.